در طب سنتی چینی، طحال با معده جفت هستند و همیشه با یکدیگر مورد بررسی قرار می گیرند. طحال و معده عنصر زمین را به ما نشان می دهند. کارکرد طحال و معده با زمین شباهت بسیار دارد، زمین طعام مورد نیاز بشر را برای ادامه حیات و رشد آنها فراهم می کند. مقامات زمین در درون ما نوشیدنی و غذایی که می خوریم دریافت می کنند و آن را به یک مخلوط گوارشی مناسب تبدیل می نمایند و چوهر آن را برای سوخت رسانی به هر اندام و عملکرد هر سیستم منتقل می نمایند.
مسیر مریدین طحال
محل نصف النهار در طب سنتی چینی (TCM) به شرح زیر است:
از گوشه درونی شست پا شروع شده به ناحیه بیرون در راستای قسمت داخلی پا حرکت می کند و بعد در جهت رو به بالا در راستای ناحیه درونی ساق پا و ران تا پایین شکم ادامه پیدا می کند. و سپس به از ناحیه داخلی به طحال می رسد و بعد به سمت بالا برای اتصال با مریدین قلب حرکت می کند.
در مراحل بعدی از نقطه بالای شکم در جهت بیرون ادامه می یابد تا در ناحیه جانبی قفسه سینه در جهت بالا حرکت می کند تا به نقطه ای در پهلوی جانبی ختم شود.
یک شاخه کوچک آن از گلو شروع می شود و تا ریشه زبان امتداد می یابد و در همان ناحیه ختم می گردد.
نقاط مهم در مریدین طحال
نقاط مریدین زیر مرتبط با اختلالات، ناراحتی ها و بیماری های زیر می باشد که می بایست در صورت بروز آنها برای درمان آن، توسط متخصص طب سوزنی یا طب سنتی و یا به وسیله ماساژ درمانی اقدام نمایید:
- نقطه یک (sp1): خون ریزی رحمی، خواب آشفته و پریشان ، اختلالات روانی
- نقطه چهار (sp4): درد معده، استفراغ، اسهال، درد شکم
- نقطه شش (sp6): قاعدگی نامنظم، خونریزی رحمی
- نقطه نُه (sp9): ادرار دردناک، بی اختیاری ادرار، درد زانو، یرقان
- نقطه دَه (sp10): قاعدگی نامنظم، قاعدگی دردناک، عدم قاعدگی، اگزما، کهیر.
بیماری های مرتبط با مریدین طحال
مریدین طحال برای تشخیص و درمان بیماری های زیر کاربرد دارد:
- کم خونی
- تپش قلب
- اختلالات شن یا همان روح و روان که باعث ضعف حافظه و بی خوابی می شود.
برای بررسی و بهبود سیستم تولید خون و بهبود سیستم ایمنی بدن، مریدین طحال مورد بررسی قرار می گیرد چرا که با این سیستم ها ارتباط دارد.
اندام طحال در تولید خون به قلب، و در هضم غذا به معده کمک می کند، و اجزای غذایی را از کبد برای تشکیل خون در پالپ قرمز می گیرد.
یک پروفسور به نام جی.آر.ورسلی (J.R. Worsley) معده را شبیه یک نانوایی می داند که بعد از دریافت مواد مختلف اگر آنها به درستی مخلوط و پخته شوند حاصلش نانی خوش طعم می شود. مریدین طحال را هم به کامیون ها تشبیه کرده اند که کار و فعالیت کرده و نان ها را به دست مصرف کننده ها می رساند.
سه گیاه چینی در بهبود مریدین طحال
سه گیاه نیش فنگ، چن پی و ژی شی می توانند طحال-چی و معده-چی را متعادل کنند. این گیاهان که چینی هستند اغلب به عنوان کمک رساندن جهت درمان عدم تعادل بین کبد و طحال به کار می روند. گیاه نیش فنگ وارد نصف النهارهای کبد و طحال می شود، می تواند به طور موثری رکود Qi را بگستراند و زمانی که کبد و طحال دچار گرفتگی و حمله می شوند آنها را تسکین دهد. از آنجایی که طحال-چی را افزایش می دهد و آن را پخش می کند، در درمان اسهال موثر می باشد.
گیاه چن پی که موجب تقویت جریان Qi در معده می شود، می تواند احساس سیری را در معده کم کند و اشتها را افزایش دهد. گیاه ژی شی قابلیت پایین آوردن چی را در روده ها دارد و درد و اتساع شکم را آرام می کند.
خطوط مریدین طحال
مریدین طحال از نوک انگشت شست پا آغاز می گردد و در راستای ناحیه پا در مقابل مالئول داخلی جریان می یابد.
از ناحیه پشتی تیبیا تا ناحیه ساق پای درونی، بالای مالئول درونی، و از مقابل مریدین کبد می گذرد.
با حرکت در جهت بالا از قسمت درونی زانو و ران به سمت شکم، پیش از وارد شدن به طحال و پیوند به معده، با قطب مرکزی برخورد می کند.
از ناحیه معده خارج شده و به ترتیب به خط وسط، 4 و 6 کان صعود می‌کند و بهGB-24 Riyue Sun و Moon، Liv-14 Qimen Cycle Gate و Lu-1 Zhongfu Central Treasury برخورد می کند.
اکنون از مسیر بیرونی پایین آمده و در کنار قفسه سینه خاتمه می یابد.
سپس یک شاخه یا یک خط بالا می رود و از دیافراگم، در راستای مری عبور می کند و روی سطح زیرین زبان گسترش پیدا می کند.
شاخه یا خط دیگری از معده از دیافراگم عبور کرده و به قلب وارد شده سپس به مریدین قلب متصل می شود.
علائم اختلالات مریدین طحال
- سندرم وی آتروفی عضلات و اندام ها.
- پف صورت، درد در گونه و فک.
- سفتی زبان، اختلال در گفتار.
- درد داخلی ساق پا، زانو و ران.
- تورم پاها، درد مفاصل.
- پینه پا.
اختلالات شاخه داخلی مریدین طحال
- درد در ناحیه زیر قلب، مدفوع شل، بوربوریگموس، استفراغ، تهوع، پری شکم و اتساع.
- احساس خستگی دائمی به خصوص در اعضای بدن.
- خلط اضافی، لوکوره.
اندام طحال در سطح فیزیکی
طحال عضوی است که در سمت چپ بالای شکم و در سمت چپ معده وجود دارد. شکل آن شبیه دست مشت کرده است. عضوی است که وظیفه فیلتر خون را به عهده دارد و به عنوان بزرگترین اندام لنفاوی بدن شناخته می شود.
طحال گلبول های قرمز کهنه را بازیافت می کند. طحال محل ذخیره و نگهداری پلاکت ها و گلبول های سفید خون است . گلبول‌های سفید با تولید آنتی‌بادی‌هایی برای از بین بردن میکروارگانیسم‌های بیرونی و از بین بردن عفونت بدن در مقابل باکتری‌ها و ویروس‌های مهاجم دفاع می‌کنند.
جالب است بدانید بدن ما بدون طحال می تواند زنده بماند و حتی جالب تر این است که اگر اندام طحال از بدن برداشته شود مریدین طحال فعال و پرانرژی باقی می ماند. نبود طحال اخلالی در عملکرد سایر اندام ها ایجاد نمی کند و آنها در نبود طحال می توانند با هم سازگار و هماهنگ شوند. و حتی بدون طحال، سایر اندام ها می توانند با عفونت مقابله کنند و گلبول های قرمز کهنه را نیز بیشتر از قبل حذف کنند.
اما وجود طحال سالم موجب سهولت گردش خون در رگ ها می شود. وقتی طحال خون و انرژی را به گوشت بدن و اعضای دیگر می رساند می تواند چی را بالا ببرد، از افتادگی پیشگیری می کند و همه چیز را در موقعیت مناسب خود قرار می دهد. سلامت طحال باعث می شود حس چشایی سالمی داشته باشیم و هر پنج طعم ترشی، شوری، شیرینی، تلخی و اومامی را با کیفیت خاصی تجربه نماییم.
منابع:
https://yinyanghouse.com/theory/acupuncturepoints/spleen_meridian_graphic/
https://www.acupuncturepathways.com/news/2017/7/27/the-earth-element-spleen-and-stomach
https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/spleen-meridian